Slika: protein receptor ACE2, Credit Emw , Wikipedia

 

Više puta smo mogli čuti kako na našim ćelijama, njihovoj membrani, postoji tamo neki ACE2 receptor, kojeg virus SARS-CoV-2 koristi kao “portal” da uđe u naše ćelije, inficira ih i iskoristi za svoju replikaciju. Virus ima “spike” protein – protein “šiljka”, koji, pomoću još jednog proteina, neuropilina, fuzira s ACE2 receptorima i virus tako, poput “trojanskog konja” upada u naše ćelije.

No, zašto uopšte postoje ACE2 receptori? Čemu služe? Mogu li ćelije bez njih?

ACE2 je protein koji se nalazi na površini mnogih tipova stanica. ACE2 je akronim od angiotensin-converting enzyme tj. angiotenzin-konvertirajući enzim 2. To je transmembranski protein-enzim koji stvara manje lance proteina rezanjem većeg proteina angiotenzinina II. Ti manji proteini zatim reguliraju funkcije u ćeliji. ACE2 je protein iz klase hidrolaza.

ACEII se nalazi na tj. u membrani mnogih različitih tipova ćelija – ćelija epitela dišnih puteva, pluća, ćelija bubrega, srca, crijeva, pa čak ima ekspresiju i ćelijama krvnih sudova i nervnog sistema. Neke ćelije na membrani imaju više ovog proteina, neke manje. Upravo one ćelije gdje ima više ovog receptora su podložnije ulasku virusa, a to su recimo ćelije epitela disajnog trakta. 

Razmjena kisika i ugljendioksida između pluća i krvnih sudova događa se preko epitelne obloge u plućima. ACE2 je prisutan u epitelu u nosu, ustima i plućima. U plućima ovog proteina ima dosta u pneumocitima tipa 2, ćelijama u alveolama, malim “mjehurima” u plućima, gdje se vrši razmjena gasova, odnosno gdje se apsorbira kisik i oslobađa ugljendioksid.

ACE2 je bitan u biohemijskom putu koji je presudan za kontrolu procesa kao što su  regulacija krvnog pritiska, zacjeljivanje rana i upala. To je renin-angiotenzin-aldosteronski sistem regulacije. 

ACE2 smanjuje krvni pritisak tako što hidrolizira, odnosno “siječe” angiotenzin 2 koji sužava krvne sudove i time povećava pritisak, u angiotenzin (1-7) koji širi krvne sudove. Također, angiotenzin 2 povećava upalni proces u alveolama, a ACE2 receptori poništavaju ovo negativno djelovanje angiotenzina 2. Međutim, kada virus ulazi putem ovog receptora u naše ćelije, on sprječava ACE2 da vrši svoju normalnu funkciju u regulaciji krvnog pritiska i upalne reakcije. 

Zapravo, to je kao da su kočnice u organizmu polomljene i više ništa ne spriječava angiotenzin 2 da, u prevelikoj količini radi štetu – povećava krvni pritisak, oštećuje ćelije, Upravo zato su osobe s visokim krvnim pritiskom u rizičnoj grupi.