Svemirski teleskop Euklid (Euclid) Evropske svemirske agencije lansiran je 1. jula 2023. na šestogodišnju misiju kako bi rasvijetlio tamnu energiju i tamnu tvar i iscrtao najveću ikada mapu svemira. Teleskop je koštao 1,4 milijarde dolara.
Evropski svemirski teleskop krenuo je u potragu za istraživanjem tajanstvenog i nevidljivog svijeta poznatog kao mračni svemir. SpaceX je lansirao teleskop Euklid Evropske svemirske agencije prema svom krajnjem odredištu udaljenom 1,5 miliona kilometara, u susjedstvu svemirskog teleskopa Webb. Teleskop ima ultraosjetljivu kameru od 600 megapiksela.
Trebaće mjesec dana da se to postigne i još dva mjeseca prije nego što ove jeseni započne svoje ambiciozno šestogodišnje istraživanje.
Zaštita od sunca dizajnirana je za održavanje osjetljivih sustava na ispravno niskim temperaturama.
NASA, koja je pridonijela Euklidovim infracrvenim detektorima, ima vlastitu misiju da bolje razumije tamnu energiju i tamnu tvar: rimski svemirski teleskop koji bi trebao biti lansiran 2027.
Američko-evropski teleskop Webb također se može pridružiti ovoj potrazi, rekli su dužnosnici.
Euclid je trebao biti lansiran ruskom raketom iz Francuske Gvajane u Južnoj Americi, glavne evropske svemirske luke. Evropska i ruska svemirska agencija prekinule su saradnju nakon invazije na Ukrajinu prošle godine, a teleskop se prebacio na usluge SpaceX-a za lansiranje iz Cape Canaveral.
Nazvan po antičkom grčkom matematičaru, Euklid će pretražiti milijarde galaksija koje pokrivaju više od jedne trećine neba.
Određivanjem položaja i oblika galaksija udaljenih do 10 milijardi svjetlosnih godina – gotovo sve do Velikog praska koji je stvorio kozmos – naučnici se nadaju da će steći uvid u tamnu energiju i tamnu tvar koje čine većinu svemira i nastavlja da se širi.
Dugo očekivana 3D karta kozmosa teleskopa obuhvatiće i prostor i vrijeme u pokušaju da objasni kako je svemir evoluirao i zašto se njegovo širenje ubrzava.
Euclid će mjeriti tamnu energiju i tamnu tvar s neviđenom preciznošću.
Visok 4,7m i širok gotovo isto toliko, Euclid ima teleskop od 1,2 metra i dva naučna instrumenta sposobna promatrati svemir u vidljivom i infracrvenom svjetlu.
