U našem organizmu ima oko 20-30 triliona crvenih krvnih zrnaca – eritrocita – koja kruže krvotokom i opskrbljuju tkiva kisikom. To ih čini najčešćim tipom ćelija u organizmu – otprilike 70% ćelija su crvena krvna zrnca, eritrociti. Ali, neka istraživanja pokazuju da ovo nije jedino što eritrociti mogu – postoje indikacije da postoji imunološka uloga eritrocita.
Osim što ona baš i nisu ćelije u pravom smislu te riječi: nemaju jedro, a time ni nasljedni materijal nuklearnu DNK. Pri sazrijevanju, oni gube jedro i postaju bikonkavne strukture kakve znamo, sa malim ulegnućem. Jednostavno – to je mjera koja gubitak nadoknađuje dobitkom – lakše im je da vezuju kisik, “imaju više prostora”.
A sada, osim uloge u transportu kisika, naučnici su napipali još jednu ulogu crvenih krvnih zrnaca – ona možda rade i nešto što biolozi nisu očekivali: skeniraju znakove infekcije i ozljede.
Prema novim saznanjima, crvena krvna zrnca hvataju sumnjivu DNK iz mikrobnih napadača ili oštećenog tkiva i upozoravaju imunološki sistem na opasnost.
Naučnici su utvrdili da crvena krvna zrnca posjeduju tip molekularnog senzora, poznatog kao toll-like receptor 9 (TLR9), koji prepoznaje i lijepi se za molekule DNK koje sadrže parove nukleotidnih baza citozina i gvanina. Oštećene ljudske ćelije oslobađaju takvu DNK, a DNK bakterija i drugih patogena također je bogata ovim citozinsko-gvaninskim parovima ili CpG motivima. Oni podstiču snažnu reakciju imunološkog sistema koju naučnici danas pripisuju prvenstveno bijelim krvnim zrncima, koja također nose TLR9.
Ovo je vrlo važno jer crvena krvna zrnca su rasprostranjenija nego bijela, ima ih više, a slično leukocitima mogu da se jave na mnogo mjesta. Prilično su elastična i savitljiva i prolaze kroz vrlo sitne kapilare, mada su leukociti, zbog ameboidnog kretanja daleko pokretljiviji i mogu prolaziti između ćelija, provlačiti se kroz epitel.
Prve indikacije za nešto ovako javile se se 2018. a pojačane su radom objavljenim u Science Translation Medicine 2021. pod naslovom “DNA binding to TLR9 expressed by red blood cells promotes innate immune activation and anemia“. Rad je objavio tim naučnika s University of Pennsylvania Perelman School of Medicine, predvođen dr. Nilam Mangalmurti
Ako se ispostavi kao tačan, ovaj nagovještaj imunološke uloge eritrocita će biti vrlo zanimljivo otkriće.