Jedna nova studija dala je dokaze za ono što se dugo sumnjalo: dinosauri su stradali najviše usljed prašine i mraka kojeg je ona donijela nakon udara asteroida Chicxulub. Prašina je bila najsmrtonosniji dio udara.
Prašina bi mogla biti odgovorna za smrtonosnu globalnu zimu koja je ubila dinosaure a koja je nastupila nakon što je asteroid udario u Zemlju prije 66 miliona godina. Klimatske simulacije sugerišu da je udar izbacio dovoljno finih čestica da zaklone Sunce i spriječe fotosintezu do dvije godine. Prašina je mogla ostati u atmosferi oko 15 godina, što je rezultiralo padom globalne temperature za čak 15 ℃.
Ovo su zaključci rada objavljenog 30. oktobra 2023. u časopisu Nature Geoscience pod naslovom “Chicxulub impact winter sustained by fine silicate dust“.
Čađ i sumpor pridonijeli su globalnoj tami i zimi koja je zaustavila fotosintezu na gotovo dvije godine, a fina prašina iz granita usitnjena u udaru ostala je u atmosferi do 15 godina. Udar asteroida doveo je do izumiranja koje je usmrtilo 75% svih vrsta na planeti.
Asteroid nazvan Chicxulub koji je udario u Zemlju na kraju razdoblja krede (prije 145 do 66 miliona godina) ostavio je za sobom krater širok 180 kilometara i dubok 20 km. Materijal koji je bio u tom ponoru brzo je ušao u atmosferu.
Istraživači su koristili podatke s mjesta u Sjevernoj Dakoti zvanom Tanis, gdje dio stijene debljine 1,3 metra čuva “otisak” kiše krhotina nakon udara. Istraživači su izmjerili veličinu zrnaca u ovom sloju kako bi utvrdili šta je sudarom bačeno u atmosferu. Zatim su te podatke unijeli u računalni model globalne atmosfere.
Simulacija je sugerisala da su u roku od otprilike sedam dana zrnca prašine promjera između 0,8 i 8 mikrometara obišla svijet, u biti prekrivši atmosferu i tako onemogućivši fotosintezu, stvaranje hrane, te stvarajući jednu vrstu hladnog oblaka. Malo je vrsta preživjelo taj sudar da bi kasnije evoluiralo u nove vrste.
