U decembru 2021. godine preminula su dva značajna biologa, oba vezana za biodiverzitet. Vijesti o njihovoj smrti prošle su pomalo ispod radara, kako zbog lansiranja James Webb svemirskog teleskopa, tako i zbog praznika. No red je da ispravimo taj propust. Oni su Edward Osborne Wilson i Thomas Lovejoy.
Edward Osborne Wilson, američki prirodnjak, entomolog specijaliziran za izučavanje mrava – mirmekolog i evolucijski biolog na Univerzitetu Harvard, umro je 26. decembra 2021. godine, u 92. godini. Rođen je 10 juna 1929. u saveznoj državi Alabama.
Uveo je teorije o evolucijskoj osnovi životinjskih društava, uključujući ljudska, što je dovelo do stvaranja sociobiologije, nauke koja istražuje društveno ponašanje kroz prizmu evolucije. Spekulirao je da su evoluirane i naslijeđene tendencije odgovorne za hijerarhijsku društvenu organizaciju među ljudima.
Autor je knjiga o svijetu prirode koje su inspirisale milione čitatelja te je dvostruki dobitnik Pulitzerove nagrade. Potkraj života, Wilson je predlagao radikalnu strategiju zaštite živog svijeta i divljine. Smatrao je da će biti neophodno da se ljudi povuku sa 50% površina na planeti i da 50% ostave divljim biljkama i životinjama. Također, doprinijeo je i raširenosti termina “biodiverzitet” – koji potječe od drugog prirodnjaka koji je preminuo u decembru 2021. godine, Thomasa Lovejoya, a koji je termin uveo i to kao “biološka raznolikost”. Poslije je Walter G. Rosen spojio ove dvije riječi u biodiverzitet, a Wilson je popularizirao taj termin.
Thomas Lovejoy, konzervacionist pri Nacionalnom geografskom društvu, osim što je skovao pojam “biološka raznolikost”, skrenuo je pozornost na gubitak vrsta u Amazoniji i pomogao prikupiti političku volju za zaštitu ovih vrsta i njihovih staništa.
Rođen je 22. avgusta 1941. godine u New Yorku. Na početku školovanja je imao prilke da radi u jednom zoološkom vrtu, što će na kraju imati i veliki utjecaj na njega da postane biolog. Diplomirao je i stekao doktorat na Univerzitetu Yale. Jedno vrijeme je bio i direktor programa WWF za SAD.
Razvio je shemu “zamjene duga za prirodu” koji pretstavlja finansijske transakcije u kojima se dio vanjskog duga zemlje u razvoju oprašta u zamjenu za lokalna ulaganja u mjere očuvanja okoliša. Umro je u 80. godini na 25. decembra 2021. godine, dan prije Wilsona.
Obojica su bila poznata po neobičnostima odijevanja – Lovejoy po svojim leptir mašnama, a Wilson po svom terenskom prsluku punom džepova. Wilson je u djetinjstvu imao nesreću zbog koje mu je moralo biti uklonjeno sočivo iz jednog oka, što je znatno oslabilo njegov vid. Više nije mogao vidjeti steroskopski, ali je mogao vidjeti male objekte, posebno insekte i bio je privučen mravima. To ga je na kraju i odvelo u prirodnjačke vode.
