• Zahvaljujući napretku u korištenju umjetne inteligencije (AI), naučnici su uspjeli dešifrovati riječi i slova sa ugljenisanog antičkog teksta
  • “Vesuvijski izazov”, takmičenje u mašinskom učenju, dodijelilo je vrijedne nagrade mladim istraživačima.
  • Očekuje se nastavak istraživanja i otkrivanje više riječi kako bi se razotkrila zagonetna prošlost ovih svitaka.

Po prvi put, naučnici su uspjeli pomoću umjetne inteligencije (AI) dešifrovati jednu cijelu riječ i nekoliko slova sa spaljenog i ugljenisanog svitka koji je “preživio” erupciju Vezuva 79. godine nove ere. Ta riječ – πορφύραc na starogrčkom – znači “purpurno bojenje” ili “odjeća purpurne boje”, otkrila je nova analiza vještačke inteligencije (VI).

Tekst potiče sa jednog od stotina svitaka i papirusa koji su smatrani nečitljivim kada su pronađeni u antičkom rimskom gradu Herkulaneumu u Italiji 1750-ih. Međutim, 12. oktobra 2023., “Vesuvijski izazov” – takmičenje u mašinskom učenju za otkrivanje riječi unutar herkulaneumskih papirusa – dodijelio je 40.000 dolara Luku Farritoru, 21-godišnjem studentu računarskih nauka na Univerzitetu u Nebraski-Lincoln, za njegov detektivski rad. Još jedan student, Youssef Nader iz Berlina je nezavisno poboljšao proces i dobio nagradu od 10 000 dolara.

“Šetao sam okolo noću i nasumično provjeravao najnovije rezultate svog koda na telefonu“, izjavio je Farritor, stažista u kompaniji SpaceX. “Nisam očekivao značajne rezultate, pa sam bio potpuno presrećan kada se na mom ekranu pojavilo nekoliko slova.”

Otkriće je u objavio prof. Brent Seales, računalni naučnik s Univerziteta Kentucky. Uz podršku investitora iz Silicijske doline, Vezuvijski izazov nudi novčane nagrade istraživačima koji izvuku čitljive riječi iz ugljenisanih svitaka, prenosi Guardian.

“Ovo je prvi pronađeni tekst iz jednog od ovih smotanih, netaknutih svitaka”, rekao je Stephen Parsons, istraživač na univerzitetu u inicijativi digitalne restauracije. Istraživači su od tada otkrili više slova iz drevnog svitka.

Neotvoreni svici pripadaju zbirci koju drži Institut de France u Parizu i među stotinama su pronađenih u knjižnici u vili za koju se smatra da je bila u vlasništvu višeg rimskog državnika, vjerojatno Lucija Kalpurnija Pizona Cezonina, tasta Julija Cezara.

Sada počinje utrka za čitanje okolnog teksta. Dr. Federica Nicolardi, papirologinja na Univerzitetu u Napulju Federico II, rekla je da su tri retka svitka, koji sadrže do 10 slova, sada čitljiva i da se očekuje da će ih biti još više. Nedavni odjeljak prikazuje najmanje četiri stupca teksta.