Jedna od stvari za kojima žalim jeste to što nisam naučila tečno govoriti francuski i njemački jezik. Zbog njemačkog jezika me je čak i stid, jer je to jezik moje prabake, Gisele Klein, koja je sa porodicom došla ovde početkom prošlog vijeka čak iz pokrajine Baden–Württemberg. Kulturološki propust kojeg vrlo bolno osjećam, voljela bih malo ublažiti tekstom koji bi predstavljao omaž njemačkoj nauci i naučnicima. 

 
Naime, pridjev “njemački” gotovo svugdje u svijetu je sinonim za kvalitet, preciznost, dugotrajnost i otpornost. Često preferiramo njemačku tehničku robu. Ipak, sva ova tehnika predstavlja plod jedne razvijene misli. Znam da će neki od vas odmah dodati kako je plod te isti razvijene misli bio i nacional-socijalizam, hemijski otrovi i slično, ali ja bih ipak dodala da je Njemačka, čak i kada je bila razjedinjena, kao niz manjih država, ali i moderna, ujedinjena Njemačka ipak mnogo više od svega toga. Čitajući ovaj tekst i tekst koji slijedi, upoznaćete zaista velike naučnike, koji spadaju u red najvažnijih naučnika uopšte.
 

Iz nekoliko razloga, započela bih ovaj post sa jednim velikim matematičarem – više puta u svojim postovima i videima ističem kako bez matematike nema prirodnih znanosti/nauka. Dakle, Gottfried Wilhelm Leibniz je veliki njemački matematičar i filozof, rođen 1. jula 1646. godine u Leipzigu, Izborna kneževina Saksonija (Kurfürstentum Sachsen), koja je bila dio Svetog Rimskog Carstva. 


Leibniz
 


Leibniz je razvio diferencijalni i integralni račun nezavisno od Isaaca Newtona. Također, kako je bio blizak istovremeno i metafizici (jedno od njegovih fundamentalnih pitanja bilo je “Zašto je nešto nešto, a ne ništa?”) i fizici, razmišljao je malo drugačije od Newtona o energiji, dinamici i prostoru. Leibniz nije, poput Newtona smatrao da je prostor apsolutan te je tom, u njegovo doba neprovjerljivom tezom, anticipirao Einsteinove teorije. Leibniz opisuje vrijeme i prostor kao sisteme koji ovise o tipu relacija objekata, dok je kod Newtona to jedan determiniran sistem. Također, “napipao” je i zakon od održanju energije sistema. 

Nevjerovatno je da je u ono doba on predložio tezu kako Zemlja ima jezgro sačinjeno od otopljene tvari te da su živi organizmi rezultat sprege gotovo pa bezbroj mikrostruktura. Ne zaboraviti, u pitanju je 17. i 18. stoljeće. 1673. je izabran u Royal Society, zahvaljujući njegovim radovima na polju matematike, računa i nečega što će postati preteča softvera. Napisao je djelo o istoriji prirode Protogaea, u kojem piše o fosilima i sastavu Zemljine kore, a koje je izašlo tek 1749. godine, mnogo godina nakon njegove smrti, 1716. Ovo djelo bi se moglo smatrati jednim od klica moderne geologije. 

Johann Carl Friedrich Gauss (30.april 1777. Brunswick, Sveto Rimsko Carstvo – 23.februar 1855. Göttingen, Kraljevstvo Hannover) njemački je matematičar i fizičar koji je dao izuzetan doprinos na polju algebre, diferencijalne geometrije, geodezije, mehanike, elektrostatike, u istraživanju magnetizma i optike. 


Gauss na Deutsche Mark u apoenu od 10DM
 


August Kekulé (7.septembar 1829, Darmstadt, Veliko vojvodstvo Hessen – 13.juli 1896. Bon, Njemačko Carstvo) značajan hemičar – radio je mnogo važnih stvari na polju teorijske hemije i razumijevanja hemijskih struktura, posebno strukture benzena. Njegov rad predstavlja prekretnicu u razvoju organske hemije, jer je shvatio kako je ugljik u organskim spojevima uvijek četverovalentan. Tek se vrlo mali broj ovih molekula ne povinuje ovom pravilu. 


Marka iz DDR sa likom Augusta Kekulea i strukturom benzena




Emil Erlenmayer (25. juni 1825. Wehen, Grofovija Nassau – 22. januar 1909. Aschaffenburg, Donja Frankonija) imao je značajnih radova na polju teorijske hemije. Formulirao je ono što je u hemiji danas poznato kao Erlenmayerovo pravilo: alkoholi čija je hidroksilna hrupa vezana za atom ugljika koji ima dvostruku vezu postaju aldehidi ili ketoni. Jedan od najpoznatijih asesoara hemijskih laboratorija nosi naziv po njemu: Erlenmayerova tikvica, ili, u slengu hemičara “erlenmajerica”.


Erlenmayerova tikvica
 


Eduard Büchner (20. maj 1860. godine, Minhen, Nemačka konfederacija – 13. avgust 1917. godine, Minhen, Njemačko Carstvo), radio je u Erlenmayerovom institutu, a dobitnik je Nobelove nagrade za hemiju 1907. godine, za istraživanja fermentacije. Name, dokazavši da za proces fermentacije nisu potrebne žive kvaščeve gljivice nego da fermentaciju izaziva enzim zimaza, daće priličan udarac vitalističkim teorijama, koje danas spadaju u pseudonauku. Zapravo, Büchnera možemo smatrati ocem enzimologije. U čast njemu, jedan dio laboratorijske opreme nazvan je Büchnerov lijevak, a jedan drugi Büchnerova tikvica.

Njegov rođeni brat je bio Hans Ernst Büchner (16. decembar 1850 – 5. april 1902.), njemački bakteriolog i pionir imunologije. Upravo je on pomogao Eduardu u izolaciji zimaze.

Još jedan veliki njemački hemičar jeste i Adolf von Baeyer (31. oktobar 1835. Berlin, Pruska, Njemačka konfederacija – 20. avgust 1917. Starnberg, Bavarska, Njemačko Carstvo). On je otkrio strukturu indiga, što je omogućilo hemijsku sintezu indiga i prekid ovisnosti o prirodnom resursu za proizvodnju ove boje. Također je otkrio ftaleine te predložio tačnu formulu indola. Organska hemija zaista mnogo duguje ovoj generaciji njemačkih naučnika. 

 

Poštanska marka sa likom Rudolpha Virchowa
 


Tri njemačka naučnika: Matthias Schleiden, Theodor Schwann i Rudolph Virchow se smatraju naučnicima koji su začeli citologiju, nauku o stanici/ćeliji, time što su utvrdili da se sav živi svijet sastoji od stanica i da stanice mogu nastati samo od stanica (omnis cellula e cellula pravilo). Njihova istraživanja su temelj onoga što danas poznajemo kao stanična/ćelijska teorija. 1838. njemački botaničar Matthias Schleiden zaključuje da se sve biljke sastoje iz ćelija. Godinu dana nakon njega, Theodor Schwann shvata da se sve životinje također sastoje od ćelija/stanica. To što su oni shvatili, danas je jedan od osnovnih koncepata biologije: stanica/ćelija je najmanja organizaciona jedinica od koje se sastoje sva živa bića. Schleidenovu i Schwannovu teoriju je 1855. dopunio Rudolph  Virchow, zaključivši da nove ćelije mogu nastati samo diobom od već postojećih.

 





Robert Koch (11.decembar 1843. godina, Kraljevstvo Hanover – 27. maj 1910. godina, Grofovija Baden) bio je njemački liječnik i mikrobiolog. Ustanovio je mikrobiološke postulate kako izolirati uzročnike infektivnih bolesti i ova pravila su i dan-danas temelj mikrobiološke infektologije. Otkrio je i izolirao uzročnika antraksa, Bacillus anthracis kao i njegove spore. Nedugo nakon toga je otkrio i Mycobacterium tuberculosis, uzročnika tuberkuloze, koji se prema njemu ponegdje i zove “Kochov bacil”. Njegov rad na antraksu je učvrstio položaj Pasteurove teorije klice, a oborio teoriju spontane generacije.

Poštanska marka sa likom Roberta Kocha

 

 

Otto Hahn (8. mart 1879. Frankfurt na Majni, Pruska, Njemačka – 28. juli 1968. GöttingenZapadna Njemačka) bio je njemački hemičar koji se bavio problematikom radioaktivnosti. 1944. je dobio Nobelovu nagradu za hemiju za dokaz nuklearne fisije. Bio je oponent nacional-socijalizma i proganjanja Jevreja pod nacistima, zbog čega ga je često isticao Albert Einstein kao pozitivan primjer čovječnosti.