Druga misija šatla Endeavour (STS-47) bila je pedeseta, jubilarna space shuttle misija i lansirana je 12. septembra 1992. I posebna ne samo zbog toga, nego što je na njoj član posade bila i Mae Jemison. Ona je bila prva Afroamerikanka u svemiru. Treća je osoba afričkog porijekla u svemiru nakon što je u svemiru bio kubanski astronaut Arnaldo Tamayo Méndez na misiji Sajuz 38 (Союз-38) 1980. godine i Guion Stewart Bluford Jr. 1983. na misiji Challenger STS-8
 
Međutim, stvarno je vrijeme da malo manje pažnje obraćamo na boju kože, a više na samu osobu. Mae Jemison je jedna fascinatna, pametna, lijepa, visprena i jaka žena te ima mnogo razloga da nam svima bude uzor. 
 

Rođena je 17. oktobra 1956. u mjestu Decatur, savezna država Alabama, kao treće dijete Charlia i Dorothy Jemison. Njen otac je radio u jednoj humanitarnoj organizaciji, a majke je bila nastavnica engleskog i matematike u jednoj osnovnoj školi.

 

 
Jemison je oduvijek htjela biti naučnica, a pogotovo ju je zanimala biologija i fiziologija. Međutim, 1966. počinje s prikazivanjem serija Zvjezdane staze koja je bila naročito važna i formativna Afro-amerikancima, pogotovo crnim ženama. Poljubac Williama Shatnera i Nichelle Nichols koja je glumila Uhuru bio je jedan od prvih “inter-rasnih” poljubaca na TV. 
 
Lik poručnice Uhure, lik crne žene koja nije bila sluškinja ni egzotična robinja na malom ekranu, bio je inspiracija i godinama nakon završetka serije isticano je kako je upravo ona nadahnula mnoge crne djevojčice da se izbore za sebe, pa čak i da krenu u karijere iz područja nauke i tehnologije. Glumica Whoopi Goldberg, koja će i sama glumiti u Star trek: Next Generation, jedne je prilika navela upravo Uhuru kao primjer i role-model. 
 
Uhura
Lt. Uhura iz “Zvjezdanih staza”

 

 
Nyota Uhura je bila ta koja je “natjerala” malu Mae da se zainteresira za istraživanja svemira. Poslije će Mae, na misiji STS-47 svaki, ali baš svaki put kada počinje njena smjena na šatlu, komunikaciju započeti sa Uhurinom rečenicom iz serije “Hailing frequencies open”.
 
Jemison nije voljela samo nauku. Jedna od njenih strasti je i moderni ples, jazz ballet i muzika. Da nije postala naučnica, vjerovatno bi pošla tim putem. 



Mae Jemison
 
 

Završila je Morgan Park High School u Chicago 1973. godine, dakle sa nepunih 17 godina, mi bismo rekli 16 i po,  ranije nego drugi učenici. Tako mlada upada na Stanford, što bi bilo fantastično da tamo nije bila izložena diskriminaciji, kao crnkinja i žena. Međutim i tako mlada se znala zauzeti za sebe i vjerovatno joj je tinejdžerski bunt i malo arogancije pomoglo da preživi neke, vjerovatno nimalo lagane trenutke. Diplomirala je 1977. kao inženjer hemije i stekla pride i BA iz kulturoloških studija (afričke i američko-afričke studije). Na Stanfordu se bavila i koreografijom, muzičkom i plesnom produkcijom.

 

 

 
Zatim je otišla na Cornell Medical School i za vrijeme školovanja ovdje posjetila je Kubu, kako bi provela jednu studiju, te Tajland i radila u kambodžanskom izbjegličkom logoru. Doktorat iz medicine stječe 1981. Stažira u Los Angelos County USC Medical Center. 1983. se pridružuje Mirovnim trupama (The Peace Corps, volonterski program Američke vlade) gdje služi kao vojni ljekar do 1985. da bi potom volontirala u Liberiji i Sierra Leoneu.
 

I da – radila je i u CDC (Centers for Disease Control) na razvoju nekih vakcina.

Kada se vratila iz Peace Corps, nastanjuje se u Los Angelesu. Ali, 1983. godina je donijela mnogo toga – na jednoj svemirskoj misiji bila je Sally Ride, a na drugoj Guion Bluford, što je sve inspirisalo Mae da aplicira za svemirski program i astronauta. Nažalost, zbog tragedije Challengera, NASA je 1986. odgodila regrutovanje te je Mae morala čekati neko vrijeme i ponovno aplicirati 1987. Bila je jedan od 15 odabranih kandidata od 2000 osoba koje su se prijavile. 




12. septembra 1992. Mae Jemison postaje prva afroamerička žena u svemiru kada je svemirski šatl Endeavour upućen na misiju. Ona i još šest astronauta su napravili 127 orbita oko Zemlje. Jemison je bila specijalist za misiju, ali i su-istraživač na dva eksperimenta istraživanja koštanih stanica, što su samo neki od 43 naučna istraživanja koja su urađena na misiji STS-47. Šatl se vratio u Kennedy Space Center na Floridi 20. septembra. Tokom svog jedinog leta u svemir,  Jemison je zabilježila 190 sati, 30 minuta i 23 sekunde boravka.

Jemsion je u svemir sa sobom ponijela jednu figuru iz zapadne Afrike, fotografiju avijatičarke Bessie Coleman, prve Afroamerikanke sa internacionalnom pilotskom licencom i poster od Alvin Ailey American Dance Theater.


Jemison je napustila NASA-u 1993. Nastavila je predavati na Dartmouth College. Osnovala je  svoju kompaniju Jemison Group koja nastoji potaknuti ljubav prema nauci kod učenika i donijeti naprednu tehnologiju u škole širom svijeta. Snažna je zagovornica nauke, naučni komunikator te potiče učešće žena u STEM oblasti i osnovala je međunarodni znanstveni kamp za srednjoškolce.
 
Na linku ovdje možete pogledati mišljenje Mae Jemison o međunarodnom danu žena i važnosti borbe za ravnopravnost spolova. 

 

Mae Jemison figure, izvor: LEGO

 

 
Napisala je knjigu Find where the Wind goes, svoje memoare za djecu te čak glumila u jednoj epizodi Zvjezdanih staza (Star Trek: Next Generation, epizoda “Second Chances”) te tako postala i prvi real-life astronaut u Zvjezdanim stazama. 2017. LEGO joj je posvetio figuricu, zajedno sa figurama Sally Ride, Margaret Hamilton i Nancy Roman. 
 
Ima 10 počasnih doktorata. 
 
Ovaj tekst nastao je uz podršku Ambasade Sjedinjenih Američkih Država u BiH u okviru projekta “U.S. Scientists Who Changed the World” i zahvaljujemo se Ambasadi SAD.