Nova studija ukazuje na prve poznate slučajeve kuge kod ljudi pokopanih 1338. u blizini jezera Issyk Kul u današnjem Kirgistanu. Deceniju kasnije, kuga je opustošila Evropu. Soj je bio blisko povezan s onima koji su pronađeni kod glodavaca u blizini jezera Issyk Kul, ukazala je studija iz 2022.
Kugu, crnu smrt, najveću pandemiju u našoj povijesti, izazvala je bakterija Yersinia pestis i trajala je u Evropi između 1346. i 1353. godine. Uprkos golemim demografskim i društvenim utjecajima pandemije, njeno porijeklo dugo je bilo nejasno. Sada je multidisciplinarni tim naučnika, uključujući istraživače s Instituta Max Planck za evolucijsku antropologiju u Leipzigu, Univerziteta Tübingen u Njemačkoj, i Univerziteta Stirling, u Ujedinjenom Kraljevstvu, dobio i proučavao drevne genome Y. pestis koji prate porijeklo pandemije u središnjoj Aziji. Kuga nije eradicirana i dalje postoji u nekim dijelovima svijeta.
Procjenjuje se da je crna smrt prouzročila smrt do 60% stanovništva Evrope. Međutim, uprkos opsežnim istraživanjima, porijeklo ovog vala bolesti ostalo je nejasno. Sada, koristeći kombinaciju tehnika, naučni tim je identificirao potencijalnu početnu točku u današnjem Kirgistanu, na Putu svile.
Yersinia pestis, bakterija odgovorna za pandemiju crne smrti, prati se do izbijanja epidemije u četrnaestom vijeku u današnjem Kirgistanu. Područje je bilo na trgovačkoj ruti Puta svile, što je moglo pomoći da se kuga proširi na zapad.
 |
| Ljudski ostaci iskopani u blizini jezera Issyk Kul, koji su sadržavali DNK uzročnika kuge |
Naučnicima je zapalo za oko što je na nekim grobljima u Kirgistanu zabilježen velik broj smrti u prvoj polovini 14. vijeka, nešto prije izbijanja kuge u Evropi 40-tih godina 14. vijeka. Pretpostavili su da je višak smrti moguće povezan sa kugom. Philip Slavin s Univerziteta Stiring u Ujedinjenom Kraljevstvu te Johannes Krasue s Max Planck instituta u Jeni, Njemačka formirali su tim koji je krenuo u potragu za dokazima. Oni su sekvencirali DNK iz ljudskih ostataka kirgistanskih grobalja i, pored ljudske DNK, našli i ostatke Yersinia pestis.
Yersinia pestis je postojala i mnogo prije ovoga, ali dugo vremena nije izazivala masovne pomore, ali te linije bakterije iz paleolitika nisu u u izravnoj vezi s onima koje su napravile pomor u srednjem vijeku. U početku se bakterija nije prenosila preko buha. Tek kada se bakterija počela prenositi preko buha, postala je visokosmrtonosna bolest, koja ima formu bubonske kuge. Sojevi pronađeni kod ljudi zakopanih na ovim kirgistanskim grobljima je najbliže odgovarao sojevima koji su izazvali pandemiju u Evropi u 14. vijeku.
Rad o porijeklu srednjovjekovne kuge objavljen je u Nature, u junu 2022. pod naslovom “The source of the Black Death in fourteenth-century central Eurasia“
Vrlo je vjerovatno da je trgovina dovela do širenja bolesti s istoka na zapad.
