Podanak irisa – perunika možda nije nešto što biste povezali s parfimerijom, ali ipak je tako.

U svijetu parfimera, ovo je istovremeno najomraženija i najvoljenija biljka. Bolje reći, biljke, jer se radi o tri predstavnika perunika čiji se podanak (rizom) koristi za dobijanje jednog od najcjenjenijih mirisnih ekstrakata. Radi se o Iris pallida, Iris germanica i Iris florentina, iz porodice Iridaceae – irisi ili perunike.

Puderaste note parfema potječu upravo od ovog ekstrakta, vrlo su profinjene, a osim kao mirisna nota, koriste se i kao fiksativ za parfeme. Međutim, problem je to što se jako teško dolazi do ovog ekstrakta, jednom iskopani rizomi moraju odstajati i 3 do 5 godina da bi se mogli korisiti u parfimerske svrhe, a proizvodnja je jako skupa.

 
Korijen oriz, odnosno, sušeni podanak ovih perunika te maslac od korijena su neki od najrjeđih i najskupljih sastojaka u industriji parfema. Prema podacima koje daje BBC, kilogram visokokvalitetnog oriza košta oko 50 000 eura. Jedna tona osušenog, pa destiliranog podanka daje oko 2 kilograma ekstrakta, guste, žućkaste tvari nalik na vosak, koja se topi na temperaturi tijela, a zove se “maslac od irisa”.
 

Parfemi koji sadrže podanak irisa su: “Infusion d’iris” (Prada), “Iris Silver Mist” (Serge Lutens); “Tumulte” (Christian Lacroix); “Aqua di Parma” and “Iris nobile” (Aqua di Parma); “Irisia” (Creed); “Y” (Yves Saint Laurent); “Vol de nuit” (Guerlain), “Iris de Syracuse” (Boucheron), Les Exclusifs 28 La Paula (Chanel), Samsara (Guerlain).

Sama Iris germanica je hibrid, pa joj je naučni nazivi pravilnije pisati kao Iris x germanica. Međutim, Iris pallida je samonikla vrsta mediteranskog i submediteranskog područja, naročito karakteristična za Dalmaciju, a zbog potrebe za rizomom se intenzivno uzgaja, pogotovo u Francuskoj, gdje recimo Chanel ima čitava polja irisa.

 
Jedna od najvažnijih komponenti maslaca irisa je miristinska kiselina, prema IUPAC, 1-tetradekanoična kiselina, zasićena masna kiselina formule CH3(CH2)12COOH:
 
Ova tvar se nalazi i u ulju muškatnog oraščića, ali i u spermacetu kita ulješure. Također, daje i miris durianu, čuvenom smrdljivom voću. Međutim, kao i u slučaju indola, i kod miristinske kiseline koncentracija igra značajnu ulogu oko toga kakav će biti miris, kao i druge prisutne komponente.